Kolonya nedir? Kolonya nasıl yapılır? Kolonyayı kim buldu?

Kolonya, etil alkol, su ve limon, çiçek veya tütün esansı gibi hoş koku veren maddelerin karışımından oluşan bir tür parfüm.

Tüm zamanların en yaygın kullanılan tuvalet malzemesi olarak da bilinen kolonya, ilk kez 1709 yılında İtalyan Giovanni Paolo Feminis tarafından Köln’de üretilmiştir. İçerdiği alkol oranı genellikle derece ile belirtilir (örneğin 70 derece, 80 derece gibi).

Cilde sürüldükten sonra içerisinde bulunan alkolün hızla buharlaşması ve bu sırada buharlaşan alkol moleküllerinin çevrelerinden ısı çekmesi nedeniyle kullanan kişiye bir serinlik verir ve genelde ferahlamak için kullanılır. Bunun dışında keskin kokusu sebebi ile ayıltıcı özelliği vardır.

Bir efsaneye göre Macar Suyu olarak bilinen ve ilk defa bir keşiş tarafından Macaristan Kraliçesi Elizabeth için üretilmiş olan koku, kolonyanın atasıdır. Floransa'daki Santa Maria Manastırı rahibelerinin aqua reginae adıyla 14. yüzyıldan itibaren üretmekte oldukları bu koku bir teoriye göre 17. yüzyılda bir gezgin olarak Floransa'da bulunan İtalyan parfümcü Giovanni Paolo Feminis’in ilgisini çekmiş ve baş rahibeden formülünü öğrenmiştir. Köln’de yaşayan Feminis Floransa’dan döndüğünde bu kokunun içine bergamot, limon ve portakal esansı katarak bugün kolonya denilen kokuyu geliştirdi; önce Eau Admirable" (Hayranlık verici su), daha sonra da "Eau de Cologne" (Köln suyu, Almanca “Kölnisch Wasser”) olarak pazarlamaya başladı.

Artan talep üzerine Feminis’nin yardıma çağırdığı Giovanni Maria Farina adlı bir başka İtalyan parfümcü 1709’da Köln’de kurduğu fabrikada üretime devam etti. Köln Tıp Fakültesi'nin bu kokuyu tıbbi ürün olarak onaylamasının ardından kolonya Avrupa'da yaygınlaştı.

Kolonya ilk geliştirildiği yıllarda tıbbi amaçla kullanılıyordu. O günlerdeki formülüyle biberiye, portakal çiçeği, bergamot ile limondan oluşan ve ferahlatıcı özelliği yüzünden rağbet gören karışım, sindirim sistemi rahatsızlıklarında şeker üzerine damlatılarak alınıyor ya da şaraba karıştırılarak içiliyordu. Antiseptik özelliğinden ötürü ağız çalkalamada, yara temizliğinde kullanılıyor, kas ve eklem ağrıları için harika bir friksiyon solüsyonu oluyordu.

Uzun yıllar tedavi edici özelliğinden yararlanılan bu sıvı, tuvalet amacıyla kullanılmaya başlandıktan sonra bir devrim yüzyılı olan 18. yüzyılda adeta bir çığır açtı. Sınıf savaşının en keskin biçimde yaşandığı yıllarda yükselen burjuvazi karşısında, ağır ve pahalı parfümlerle özdeşleşen aristokrasi yenik düşünce, ağır kokuların da itibarı azalmıştı. Kolonya gibi hafif ve ferahlatıcı kokular sadeliğin, saflığın simgesi haline geldi ve burjuvazinin gözdesi oldu.

Köln’de 1799’da üretilmeye başlanan “4711” adlı kolonya markası, üretimi günümüzde de devam eden en eski kolonya markasıdır.

• Yüzde 80-96'sı etil alkol, kalan kısmı ise su ve esanstan oluşan kolonya, ağzı kapalı ve güneşten uzak kaldığı sürece ortalama beş yıl bozulmamaktadır.
• Kolonya sürdükten sonra ferahlık hissedilmesinin sebebi, içindeki etil alkolün uçucu olması ve buharlaşırken vücut ısısını da beraberinde götürmesidir.
• Evde kolonya yapmak için 150 ml.lik etil alkol ile 20ml suyu çalkaladıktan sonra, 10 veya 15ml'lik limon esansı ilave ederek karıştırmak yeterlidir.
• İçine etil alkolden daha ucuz olduğu için metil alkol suyu koyulan kolonyalar, içildiği takdirde görme yetkisinin kaybedilmesine (körlüğe) neden olur. Aşırı tüketimi de öldürmektedir.
• Türk törelerinde şeker ile birlikte en önemli ikram ürünlerindendir. II. Abdülhamid devrinin ilk yıllarında kolonyanın Osmanlı topraklarına ithal edilmeye başlaması, 1882’de ise yerli üretime geçilmesinden sonra ülkede konuk ağırlama ritüelinin ilk adımı olan gül suyu ikramının yerini kolonya ikramı almıştır.

EVDE KOLONYA NASIL YAPILIR? (BİRİNCİ YÖNTEM)

Kolonya yapımı için malzemeler: (Yaklaşık 80 derece 1 litre Limon kolonyası)

• 800 ml etil alkol
• 15 ml limon esansı
• 185 ml saf ( damıtılmış ) su

Önce limon esansı ile etil alkol karıştırılır ve limon esansının etil alkol içerisinde çözünmesi sağlanır. Daha sonra damıtılmış su ilave edilerek çözelti hazırlanmış olur. Daha sonra çözeltiyi süzmek gerekecektir. Bunun için özel olarak üretilmiş kolonya süzme kağıdı veya bezi kullanılmaktadır.

Başka esanslar kullanarak da değişik türde kolonya yapmak mümkündür. Biberiye, bergomat, yeşil çay, portakal, tarçın esnası gibi esanslar da kullanılabilir.

Tabi evde kolonya yapımı için damıtılmış su ve süzme bezi bulmak biraz zahmetli olabilir. Ayrıca, unutulmaması gereken noktalardan biri etil alkol kuvvetli yanıcı ve parlayıcı bir maddedir. Bu nedenle dikkatli kullanılması gerekir.

Kolonya alırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, kolonyanın mutlaka etil alkolden yapılmış olması gerektiğidir. Piyasada; sertifikasız ve merdiven altı tabiri ile anılan genelde dışarıda seyyar olarak satışı yapılan kolonyaların bir kısmı etil alkole göre çok daha ucuz olan metil alkolden yapılabilmektedir. Metil alkolden yapılan kolonyalar göz ile temas ettiğinde görme yetisinin kaybolmasına kadar çeşitli sorunlara neden olabilmektedir. Metil alkol ayrıca sahte içki yapımında da maliyeti çok ucuz olduğu için kullanılmaktadır. Metil alkol vücutta ağır toksik etki yaratan bir maddedir ve metil alkolden yapılan içkiler içildiği taktirde ölüme neden olabilmektedir. Bu nedenle fiyatı ucuz kolonyalardan uzak durmak gerekir. Bilindik markaların tercih edilmesi her zaman kötü sonuçları büyük ölçüde önler.

EVDE LİMON KOLONYASI NASIL YAPILIR? (iKİNCİ YÖNTEM)

Evde kolonya yapmak için 150 ml.lik etil alkol ile 20ml suyu çalkaladıktan sonra, 10 veya 15ml'lik limon esansı ilave ederek karıştırmak yeterlidir. İçine etil alkolden daha ucuz olduğu için metil alkol suyu koyulan kolonyalar, içildiği takdirde görme yetkisinin kaybedilmesine (körlüğe) neden olur. Aşırı tüketimi ölüme neden olmaktadır.

Evde kolonya yapmak için araç ve gereçler neler?

Mililitrelik cam beher, etilalkol, su, limon suyu veya limon esansı, cam fanus, kolonya için kap.

Evde kolonya yapılışı :
50 mililitre etil alkolu ölçüp cam fanusa dökelim. 10 mililitre suyu da ilave ettikten sonra fanusu hafifçe çalkalayalım. 5 veya 10 mililitre limon esansını da karışıma ilave edince karışımın rengi hafifçe sarımsı olacaktır. Karışımımızı çalkalayalım ve kolonya için ayırdığımız kaba boşaltalım. Limon kolonyamız artık hazırdır.
Renklendirme: Ayrı bir kap içerisine kullanacağımız miktarda kolonyayı ekleyin.İçerisine sedef yada sıvı boya ekleyelim. Boyayı ilave ettikten sonra güzelce karıştıralım.

Kolonya hazırlama sonuçları :

1. Görüldüğü gibi etil alkol, su ve limon esansı birlikte reaksiyona girdi.
2. Bazı insanların kolonyayı gözlerine sürdükten sonra kör oldukları görülmüştür. Acaba bizde bu şekilde imal edilmiş bir kolonyayı süründüğümüz zaman kör olabilir miyiz? Sorumuzun cevabı hayırdır, çünkü kör olan kişiler genelde seyyar satıcılardan taklit marka veya markasız kolonya almaktadırlar. Bu tür kolonyalar imal edilirken etil alkol yerine kuvvetli asit içeren tuz ruhu veya çamaşır suyu koyulmaktadır. (İmalatı daha ucuz olduğu için) Bunun sonucu insanlar kör olabilmektedirler.
3. Kolonyayı süründükten kısa bir süre sonra tenimizde serinlik hissediriz, çünkü kolonya içindeki etilalkol çabuk uçucudur ve tenimizden buharlaşırken vücut ısımızı da alır. Bunun sonucunda serinlik hissederiz.

EVDE KOLONYA NASIL YAPILIR? (ÜÇÜNCÜ YÖNTEM)

Eve ve bir misafir geldiğinde, geçmişte tabii ki artık bu tür güzel adetlerimiz maalesef yok olup gidiyor, yoldan geldiği için ferahlaması amacıyla eline kolonya dökülür; ağzı tatlansın, muhabbet şeker tadında olsun diye şeker ikram edilirdi.

Eskiden otobüsle uzun bir yola çıkıldığında da muavinler tüm yolculara tek tek, “Kolonya ister misiniz?” diye sorardı. Şimdilerde kişisel bir kullanıma dönüşen kolonyanın nasıl yapıldığını hiç merak ettiniz mi?

Kolonya dediğimiz madde bir çeşit alkol çözeltisinden başka bir şey değildir. Kolonya üretmek için en kullanışlı alkol, etil alkoldür. Metil alkol zararlıdır ve kullanılmaz. Farklı kokularda kolonya elde etmek için bu çözeltiye çeşitli esanslar katılır. Kolonya içindeki alkol miktarı o kolonyanın derecesini verir. Örneğin, 80 derecelik bir litre limon kolonyası elde etmek için; 883 ml. etil alkole, 15 ml. limon esansına ve 152 ml. damıtılmış suya ihtiyacımız vardır. Önce limon esansını etil alkolde çözeriz, sonra çözeltiye damıtılmış su (saf su) ekleyerek çözeltiyi bir litreye tamamlarız. Oluşturduğumuz çözeltiyi özel bir bezde süzeriz ve kolonyamız artık kullanılmaya hazırdır.

ÖNEMLİ UYARI : Bu yöntemler ile doğru ve güvenilir malzemeler ile evde kolonya yapılabilir ama siz yine de hazır, güvenilir markaları kullanmaya çalışın. İçinde metil alkol olan ürünleri kesinlikle kullanmayınız.

Bu bilgiye de gözatmak isteyebilirsiniz!

Limon Esansı Nasıl Yapılır?